Open dag (I)

Consortium Grensmaas is gestart met de eerste voorbereidingen voor de organisatie van een open Grensmaasdag op de locatie Trierveld op zaterdag 18 juni 2022. Het evenement gaat alleen door als corona rond dat tijdstip geen belemmeringen meer oplevert.

Het is inmiddels alweer vijf jaar geleden dat Consortium Grensmaas, in samenwerking met Rijkswaterstaat Maaswerken, natuurorganisaties en gemeenten de deuren opende voor de laatste Grensmaasdag.

Op zaterdag 9 september 2017 kwamen, ondanks aanhoudende hoosbuien, zo’n 6000 bezoekers uit het hele land naar de werklocatie in Trierveld om de uitvoering van het project Grensmaas van dichtbij te bekijken. De bezoekers kregen een boottocht, zandsculpturen, het imposante machinepark, muzikale optredens en excursies naar de natuurgebieden en de hoogwaterbrug in Visserweert voorgeschoteld. Ook was er volop tekst en uitleg over de grindwinning, de natuurontwikkeling en de rivierverruiming.

Open dag (II)

Het project Grensmaas is in 2007 in Itteren van start gegaan. Daar kreeg het publiek ook drie keer de mogelijkheid geboden om het werk aan de rivier van dichtbij te bekijken.

Uitvalsbasis in Itteren was de kasteelhoeve Hartelstein. De open dagen in Itteren, met excursies naar Borgharen, trokken in totaal zo’n 10.000 bezoekers.

De open Grensmaasdag in 2022 zal zich opnieuw afspelen in Trierveld. De voorbereiding focust zich vooralsnog op de opzet van het programma.

Onderhoud (I)

De overgang van het oude naar het nieuwe jaar is voor Consortium Grensmaas traditioneel de tijd voor groot onderhoud aan het machinepark. En daar komt het nodige bij kijken, zo benadrukken Hans van der Meer en Evert Hof van het Consortium.

Van der Meer is verantwoordelijkheid voor het topfit houden van de grindverwerkingsinstallaties Merwede en Rotterdam. En dat betekent niet alleen intensieve controle op slijtage, reparatie en eventuele vervanging van onderdelen, maar soms ook aanpassingen om de installatie te verbeteren. Hans van der Meer: “Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de transportbanden, de zeefinstallaties en de brekers, zodat de installatie weer zo probleemloos mogelijk kan functioneren tot aan de volgende onderhoudsperiode in de zomer.”

Onderhoud (II)

Kranen en vrachtauto’s zijn bij de uitvoering van het project Grensmaas dag in, dag uit urenlang in de weer.

Dat materieel krijgt het zwaar voor de kiezen, zo benadrukt Evert Hof, verantwoordelijk voor dat materieel. Met name de tanden van de bakken van de kranen slijten in een mum van de tijd en moeten soms na vier weken alweer vervangen worden. “De hardheid van het grind speelt daarbij de belangrijkste rol”, zo legt Evert Hof uit. Ook de bakken zelf vergen periodieke reparaties. De vrachtauto’s die 50 uur per week af- en aan rijden, krijgen niet alleen groot onderhoud, maar worden feitelijk structureel gecontroleerd. Hof: “Niet alleen om te waarborgen dat de transporten snel en efficiënt verlopen, maar vooral ook omdat veiligheid topprioriteit heeft.”

Herdenkingsbos

In Itteren en Borgharen is het plan ontstaan om op een gedeelte van de oevers van de recreatievijver een herdenkingsbos aan te leggen als nagedachtenis aan de overleden inwoners van beide dorpen. Het idee is opgeborreld binnen de werkgroep Omgevingsvisie Borgharen-Itteren. De werkgroep ziet dat als een prima mogelijkheid om ook buiten het natuurgebied van de Grensmaas voor extra bomenaanplant te kunnen zorgen.

Eerder konden inwoners van Itteren en Borgharen al bomen adopteren die langs het door Consortium Grensmaas aangelegde fietspad tussen beiden dorpen zijn aangeplant. Die bomen vonden toen gretig aftrek.

Hoe komen de grazers de winter door?

Nat, koud en grauw. Dat is de winter tot nu toe. Telkens weer krijgen Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer vragen van bezorgde recreanten en inwoners hoe de Gallowayrunderen en de Konikpaarden de winter doorkomen. Inmiddels hebben ruim tweehonderd van die grote grazers hun thuisbasis op de oevers van de Grensmaas.

Voor die bezorgdheid is eigenlijk geen reden. De dieren zijn zelf alert op hun basisconditie. Door goed te eten tot in de herfst, zorgen ze zelf voor een vetlaag die ze warm houdt en voldoende energie geeft. In principe hoeven de grazers niet te worden bijgevoerd. In periodes van langdurige strenge vorst, of hoogwater krijgen de dieren extra hooi en drinkwater. “Boswachters, boeren en vrijwilligers zien de kuddes regelmatig en houden de conditie van alle grote grazers in de gaten”, zo zegt Kay Jans van Natuurmonumenten.
Eind december zijn alle Galloways en Konikpaarden in het Grensmaasgebied weer herverdeeld over de terreinen in de Maasvallei zodat de begrazing optimaal gegarandeerd is.

Status voor RivierPark Maasvallei

Het gaat goed met het RivierPark Maasvallei. De gemeenten Maastricht, Stein, Meerssen, Sittard-Geleen, Echt-Susteren en Maasgouw hebben besloten de komende vijf jaar, samen met de gemeenten aan de Vlaamse Maasoever, verder te bouwen aan de recreatieve aantrekkingskracht van het natuurgebied. Daarbij gaat het niet alleen om de promotie, maar ook de zorg voor extra voorzieningen, zoals rustplekken en parkeerplaatsen.

Inmiddels is het RivierPark ook in de race voor de officiële erkenning als landschapspark.
Met die status kan het Rivierpark rekenen op extra ondersteuning van de Vlaamse overheid. Samen met enkele andere projecten is het RivierPark geselecteerd en moet nu aan de slag met een lange termijnvisie om de erkenning definitief binnen te halen. De jury is lovend over het RivierPark, maar adviseert de randen van het gebied, dat grotendeels parallel loopt met het werkgebied van het project Grensmaas en de landbouw nauwer te betrekken bij de ontwikkelingen.

Onderzoek wees eerder al uit dat het RivierPark op termijn kan rekenen op het jaarlijks bezoek van zo’n miljoen recreanten die fietsend en wandelend het gebied in Zuid-Limburg verkennen.

Voortgang

Het grondverzet en de grindwinning in Trierveld en Koeweide liggen op schema. Consortium Grensmaas gaat nu ook aan de slag met de detailafwerking van de hoogwaterbrug in Maasband. De herstelwerkzaamheden van de schade aan oevers en Maasbodem als gevolg van het hoogwater in juli 2021 zijn nagenoeg afgerond.