Niet wakker (I)

De inwoners van Zuid-Limburg liggen niet wakker van het risico op een nieuwe overstroming van de Maas. Er is bijna niemand die nog preventieve maatregelen neemt en overstromingen vormen geen gespreksthema meer in de dorpen.

Dat is een van de uitkomsten van het onderzoek van Vince van ’t Hoff in het kader van Living Lab Grensmaas; de uitgebreide wetenschappelijke naspeuringen naar de effecten van de landschappelijke veranderingen op de omgeving door de uitvoering van het project Grensmaas.
Aan het onderzoek deden 367 inwoners in het gebied tussen Maastricht en Roosteren mee.

Niet wakker (II)

Uit die enquête blijkt ook dat veel inwoners ervaringsdeskundigen zijn, die bij hoogwaters aan de hand van markeringen in het landschap precies konden aangeven, welke delen van hun dorpen overstroomden en welke niet.

Die lokale kennis over natuur en ecologie moet veel meer gebruikt worden door de overheid om hoogwatermodellen te verbeteren, zo luidt een van de aanbevelingen van Van ’t Hoff.
Door de uitvoering van het project Grensmaas zijn veel van die traditionele markeringspunten verdwenen. Toch voelt het overgrote deel van de inwoners zich niet kwetsbaarder door de uitvoering van het project Grensmaas. De rivier heeft er immers honderden hectare ruimte bij gekregen om water af te voeren.
(voor nadere info vince.vanthoff@wur.nl)

Olympische stenen

Het komt niet elke dag voor dat een olympisch kampioen het project Grensmaas bezoekt. Dinsdag 14 juli bleek Bart Brentjes, die tijdens de Olympische spelen in Atlanta in 1996 een gouden plak won bij het mountainbiken, diep onder de indruk van het werk van Consortium Grensmaas.

Brentjes, die in 2004 nog eens een bronzen medaille won bij de Spelen in Athene, is tegenwoordig ploegleider van een internationale groep van veelbelovende mountainbikers.  En hij is nauw betrokken bij de bouw van een parcours voor internationale mountainbikewedstrijden op Watersley in Sittard. Samen met het provinciebestuur en investeerder Joop Petit van Watersley droomt hij van het vooruitzicht dat de komende jaren in Sittard wedstrijden om de Europese en de wereldtitel mountainbiken worden verreden.
Voor de vervulling van die droom heeft de provincie het consortium gevraagd een partij grote grindstenen ter beschikking te stellen, om de moeilijkheidsgraad van het parcours op het allerhoogste niveau te brengen.
Bart Brentjens was in zijn nopjes met het aanbod.

‘Ik zou het weer doen’ (I)

Als 14-jarige jongen maakte hij zijn eerste werkdag op de baggermolen. Deze maand is Ger Fermont 50 jaar in dienst bij de Limburgse grindsector. Een jubileum dat steeds zeldzamer wordt.

De 64-jarige Thornenaar heeft absoluut geen spijt van die halve eeuw in de grindwinning. Integendeel: “Ik zou het weer doen. Het is fantastisch werk met veel saamhorigheid aan boord. En het is mooi dat er zoveel waardering is voor het project Grensmaas. Overal hoor je alleen maar positieve verhalen over de combinatie van grindwinning met hoogwaterbescherming en natuurontwikkeling.”

Ger komt uit een baggerfamilie. Zijn vader werkte ook op de baggermolen. Hij nam z’n zoon mee aan boord, nadat Ger op de LTS niet overweg kon met een van de leraren. “Ik stam uit een gezin met tien kinderen en in die tijd werd er dan al snel gezegd;  ga maar werken. Tegenwoordig is dat ondenkbaar. Zonder opleiding ben je kansloos. In de loop van de tijd heb ik zelf voor nascholing gezorgd en allerlei cursussen gevolgd. Ik kan me goed redden.”

‘Ik zou het weer doen’ (II)

Ger begon als koffiejongen voor de rest van de bemanning en klom in de loop van de jaren op in de hiërarchie op de baggermolen. Hij gaf in Stevensweert, Maasbracht en Thorn de Midden-Limburgse Maasplassen mede gestalte en werkt nu als operator in de computerkamer van de verwerkingsinstallatie de Rotterdam, in de werkhaven in Trierveld.

Zijn ogen stralen als hij verhaalt over de decennia dat hij aan de slag was als aandraaier op de emmerbaggermolen. Voor het laatst op de Friesland in Bosscherveld, de zuidelijkste Grensmaaslocatie. Als aandraaier ben je de regisseur, de machinist, die door de juiste aansturing van de molen bepaalt hoe vol de grindemmers boven water komen. “Een goede aandraaier voelt aan de trillingen aan z’n kont of de emmers vol zijn, zei mijn vader altijd”, lacht Ger. In Bosscherveld was hij het trouwens die ontdekte dat in een van de grindemmers een bijzonder Vikingzwaard mee was opgeschept.

‘Ik zou het weer doen’ (III)

Een tikkeltje melancholie borrelt op als Ger herinneringen ophaalt. Over grindwinning die vroeger echt handwerk was. Klei in grindemmers die met een schop moest worden verwijderd. Of grote grindstenen die met een lier omhoog gehaald moesten worden. Vervlogen tijden. Dat is een van de redenen waarom Ger langzaam maar zeker uitkijkt naar zijn pensioen. Meer tijd voor echtgenote, twee kinderen en een kleinkind. En natuurlijk voor zijn grote hobby: line dancing.

Spiegelbeeld

Een staalblauwe lucht, windstil weer en rimpelloos water levert in de werkhaven een dijk van een beeld op van de verwerkingsinstallatie de Merwede. Een verwerkingsinstallatie die is verdubbeld door de fraaie spiegeling in het water.

Bankje voor Grensmaasveteranen

De betrokkenheid bij en de passie voor het project Grensmaas is iets voor altijd. Zo blijft de Grensmaas ook na hun pensionering een belangrijk onderwerp in het leven van Herman Gielen van de Vlaamse Waterweg (Rijkswaterstaat), Theo Savelkoul van Rijkswaterstaat beheer en Lambert Schoenmaekers van RivierPark Maasvallei. Het trio heeft de afgelopen jaren mede gezorgd voor de aanblik van de Grensmaas anno nu.

Om ze te danken en een podium te bieden met de juiste ambiance hebben deze Grensmaasveteranen nu in Herbricht een eigen bankje dat herinnert aan hun inzet. Met uitzicht op de Maas en de rivierverruiming in Itteren.

Klauwenpad

Voor wie in het wilde weg dwalen en speuren nog een beetje eng vindt, is er sinds kort het Klauwenpad: een korte, gemarkeerde struinroute van circa twee kilometer langs de Grensmaas tussen Meers en Maasband.

Het Klauwenpad bestaat uit tien grote Maaskeien, klauwen in het plaatselijke dialect. Zij wijzen de weg door het hart van de Grensmaasnatuur tussen Meers en Maasband. Elke steen vertelt bovendien een oud verhaal over de lokale geschiedenis.

“Er zijn nog altijd wandelaars die terughoudend zijn om lekker langs de rivier te struinen. Bijvoorbeeld uit angst voor distels, grote grazers of om te verdwalen. Juist die groep hopen we met deze route aan te spreken”, aldus Paul Wijenberg van Natuurmonumenten. Op de keien zijn paneeltjes geplaatst met cultuurhistorische verhalen en foto’s, verzameld door bewoners die een innige band hebben met de Maas en de omringende natuur.

Wethouder Gina van Mulken van de gemeente Stein is enthousiast over het klauwenpad. “De struinroute Meers-Maasband is een waardevolle aanvulling op de bestaande wandelingen door Stein als hart van de Maasvallei.”
Het Klauwenpad is bereikbaar via de Koevaart in Meers of vanaf de parkeerplaats bij de entree van Maasband.

Voortgang

De vakantieperiode is gestart, maar Consortium Grensmaas werkt de komende weken gewoon door langs de rivier.

De bouwvak wordt met name gebruikt voor groot onderhoud aan het materieel. Ook is gestart met het opruimen van de werkweg tussen Nattenhoven en Grevenbicht. De grindwinning en het grondverzet liggen nagenoeg stil.