Coronavirus en project Grensmaas

Hoe zit het met de uitvoering van het project Grensmaas en het Coronavirus? Vooralsnog gaat het werk door, maar wel met extra en strikte veiligheidsmaatregelen, zoals de overheid die heeft voorgeschreven.

Voorbeelden daarvan zijn: voldoende afstand houden en geen bijeenkomsten op het werk. Gezamenlijk vervoer naar het werk is verboden en er wordt niet meer gezamenlijk geschaft.
De medewerkers in ondersteunende diensten werken zoveel mogelijk thuis. Infobijeenkomsten voor bewoners en vergaderingen van de Klankbordgroepen zijn tot nader order geannuleerd. Overleg met partners gebeurt telefonisch, of met videovergaderingen.

De veerpontjes voor fietsers en voetgangers in onder meer Geulle en Grevenbicht gaan vooralsnog niet varen. Het was de bedoeling dat de pontjes op woensdag 1 april van start zouden gaan. Dat is uitgesteld tot 1 mei en wellicht nog later als het Coronavirus dan nog onvoldoende beteugeld is.

Afscheid (I)

Een van de beeldbepalende figuren van Rijkswaterstaat bij de uitvoering van het project Grensmaas, neemt afscheid. Theo Savelkoul (66) van Rijkswaterstaat is na een diensttijd van bijna 40 jaar eind vorige maand met pensioen gegaan.

Theo is vanaf de start bij het project Grensmaas betrokken. Hij was een van de gezichten van Rijkswaterstaat in het overleg met bewoners en had een stem in de eisen voor werken als de aanleg van bruggen en oeverbestorting door het Consortium.
Theo Savelkoul predikt al jaren dat Gemeenschappelijke Maas een veel betere aanduiding voor het project is dan Grensmaas. "Daarmee straal je ook uit dat zo'n project alleen succesvol is als je het samen doet. Ook met Vlaanderen. Dat is altijd mijn credo geweest. Vertrouwen is de basis van die samenwerking. Als uitvoerder heeft het Consortium dat vertrouwen dubbel en dwars verdiend door met veel openheid en kwaliteit die samenwerking aan te gaan."

Afscheid (II)

Hoe is volgens Theo Savelkoul de horizon in 40 jaar tijd veranderd bij Rijkswaterstaat? "We zijn veranderd van doeners in procesmanagers. Daardoor zijn we veel van onze slagvaardigheid en flexibiliteit kwijtgeraakt en stellen we ons te vaak op als controleurs in plaats van als partners."

Toch overheerst na al die jaren de warme band en de verknochtheid met Rijkswaterstaat. "Ik heb veel mooie contacten opgebouwd. Bij Rijkswaterstaat zitten nog veel goede en deskundige mensen. Die contacten vervallen en dat doet me nu al pijn." Theo denkt met veel plezier terug aan zijn werk voor de Vlaams Nederlandse Bilaterale Maascommissie, waarin ambtenaren grensoverschrijdend samenwerken aan een veiligere en mooiere rivier. "Ook die samenwerking moeten we verder uitbouwen. Meer rekening met elkaar houden. De vissen in de Maas vragen zich echt niet af, of ze nu in het Vlaamse of Nederlandse deel van de Maas zwemmen."

Afscheid (III)

"Het is alle moeite waard geweest." Dat is de slotconclusie van Theo Savelkoul over de resultaten van het project Grensmaas. In zijn vrije tijd zoekt hij zijn favoriete plekken van de Grensmaas met regelmaat op: Visserweert en Meers. "Dat is genieten. Niet alleen van de natuur en de rust, maar van de aanblik van het hele landschap, met de extra ruimte voor het water. Het resultaat is fantastisch en dat hebben we samen bereikt."
Heeft hij al nieuwe tijdsbestedingen? "Ik ga nu eerst aan mijn conditie werken. Fitter worden en blijven. Ik wil graag weer wat meer doen voor de lokale politiek in mijn gemeente Roerdalen. Als kunstminnaar help ik mee bij de organisatie van exposities. En ik denk erover als vrijwilliger voor een natuurorganisatie aan de slag te gaan."

Blik op Grensmaas in Azië

Ook China krijgt een beeld van de uitvoering van het project Grensmaas. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland gaat in het Design Museum in de Chinese miljoenenstad Shenzhen een tentoonstelling op touw zetten met onder meer portretten over Nederland als waterland.

De expo Water as Leverage wil met name verduidelijken hoe Nederland het waterbeheer heeft georganiseerd.
De organisatoren hebben ook het project Grensmaas geselecteerd voor de expositie. In Shenzhen maakt straks een luchtfoto van de locatie Trierveld onderdeel uit van de expositie.

Het waarom van de grindmilieus (I)

Waarom moet het Consortium nu opnieuw maanden aan de slag in Nattenhoven met graafwerkzaamheden om grindvlakten bloot te leggen?

Dat heeft niets te maken met grindwinning, of de behoefte aan dekgrond, maar alles met een extraatje voor de natuur. Huub Joosten, coördinator natuurbeheer bij Natuurmonumenten over de achtergronden van de hoge grindmilieus: "Hoge grindbanken zijn erg zeldzaam in Nederland. Door de hoge ligging overstromen ze zelden en ontstaan open vlaktes waar verschillende bijzondere planten en dieren zich thuis voelen. Denk aan pioniers, zoals vetkruid, ronde ooievaarsbek en ruige anjer. Maar ook planten zoals duifkruid, het grasklokje, de kleine pimpernel en veldsalie."

Het waarom van de grindmilieus (II)

Ook insecten, zoals de blauwvleugelsprinkhaan, het bruin blauwtje en gele luzernevlinder voelen zich thuis op die grindmilieus. De hoge grindbanken vormen een optimale leefomgeving voor bijzondere en zeldzame soorten. Dat zie je ook terug in de natuurgebieden bij Kerkeweerd of bij Borgharen, en willen we in Nattenhoven ook graag realiseren."

Door de natuur haar eigen gang te laten gaan, vormen de Maas en de aanwezige grazers straks een nieuw landschap. Een landschap waarin water, grindoevers, ruigtes, struwelen, ooibossen met open plekken, struiken, kruiden en gras elkaar afwisselen. Net zoals dat op andere locaties, bijvoorbeeld in Meers, al zichtbaar is. Huub: "Wel is geduld nodig. Na het graafwerk moet de natuur zich stap voor stap gaan ontwikkelen. Dat kost nu eenmaal tijd. Overigens verplaatsen we de aanwezige grazers bij Nattenhoven vóór de start van het graafwerk naar Visserweert en Elba. In het najaar kunnen zij weer naar Nattenhoven lopen via het aaneengesloten natuurgebied."

Voortgang

Consortium Grensmaas is gestart met de uitvoering van het werk in Maasband. De uitvoering focust zich met name op het grondverzet als voorbereiding voor de aanleg van de hoogwaterbrug. De grindwinning concentreert zich in Trierveld. Nu het waterpeil weer gedaald is, worden ook de werkzaamheden in Elba en Koeweide weer hervat.