1,4 miljoen voor wetenschappelijk onderzoek project Grensmaas

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek heeft 1,4 miljoen euro ter beschikking gesteld voor onderzoek naar ecologische, sociale en economische aspecten van het project Grensmaas. Het project Grensmaas is een van de vier projecten die geselecteerd zijn in het kader van de zogenaamde Living Labs in the Dutch Delta.

Onder het motto Grenzen verleggen bij de Grensmaas gaan onderzoekers van universiteiten en hogescholen in het werkgebied van Consortium Grensmaas aan de slag. Ze willen onder meer antwoord krijgen op de vraag hoe duurzaam en veerkrachtig de hoogwaterbescherming en de natuurontwikkeling, gefinancierd door de opbrengst van grindwinning, in de toekomst zijn met het oog op bijvoorbeeld de klimaatverandering.

In totaal was er 4,6 miljoen euro ter beschikking voor de vier Living Labs, die deel uitmaken van het Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat. Bij de drie overige onderzoeken staan de kustbescherming en het kustbeheer centraal.

Hoe duurzaam is de hoogwaterbescherming? De rivierverruiming bij Itteren

Grensmaas bij Holland van Boven

Het project Grensmaas maakte deze maand deel uit van het SBS6-programma Holland van Boven, dat telkens in een andere provincie neerstrijkt om met mensen en ondernemingen te praten en ontwikkelingen in beeld te brengen. Klik hier voor het item over de Grensmaas.

Een screenshot uit van het SBS6-programma Holland van Boven

Nieuwe fietspaden (I)

Het project Grensmaas levert niet alleen hoogwaterbescherming en natuurontwikkeling, maar ook bijna 22 kilometer aan nieuwe fietspaden in het RivierPark Maasvallei op. Daarvan is inmiddels veertien kilometer aangelegd in onder meer Roosteren, Visserweert, Grevenbicht en Nattenhoven. Na de vakantieperiode krijgen ook Meers, Bosscherveld en Geulle aan de Maas geasfalteerde fietspaden die recreanten langs de nieuwe Grensmaasnatuur voeren en de verbinding leggen met het RivierPark Maasvallei aan de Vlaamse Maasoever.

In Bosscherveld loopt het fietspad vanaf de Stuwweg tot een de stuw. Het traject van het nieuwe fietspad in Meers leidt vanaf de achterzijde van café de Witte Börstel tot aan de Weerterhof en biedt fraaie vergezichten over het natuurgebied en de Maas.

Nieuwe fietspaden (II)

In Geulle aan de Maas wordt het fietspad aangelegd langs de voormalige dekgrondberging, waar nu de nieuwe natuur ontluikt. Het fietspad leidt van Geulle tot aan Elsloo en sluit daar aan op fietspaden die het Consortium eerder heeft aangelegd. In verband met de aanleg van de fietspaden in Meers is een deel van de aanliggende percelen tijdelijk niet, of minder bereikbaar. Het Consortium informeert de bewoners daarover tijdens een inloopuurtje op woensdag 14 augustus van 19 tot 20 uur in café De Witte Börstel.

De fietspaden die inmiddels in gebruik zijn, leveren veel enthousiaste reacties op door de mooie Maaspanorama's. Maasband en Urmond moeten nog enkele jaren wachten op hun fietspaden. Die dorpen zijn aan de beurt als het Consortium klaar is met het werk op deze locaties. Volgens de planning is dat in 2024.

Het Grensmaasfietspad ter hoogte van Illikhoven en Visserweert

Archeologisch bezoekerscentrum in Hartelstein (I)

In Kasteelhoeve Hartelstein wordt een archeologisch bezoekerscentrum gevestigd dat een beeld biedt van de belangrijkste archeologische vondsten tijdens de uitvoering van het project Grensmaas..

Consortium Grensmaas heeft het voortouw genomen om een archeologisch centrum in Hartelstein te vestigen. Het Consortium is vanaf 2007 aan het werk in Itteren en Borgharen en neemt op het einde van dit jaar afscheid van beide dorpen: het werk is klaar.

Het Consortium wil een blijvende herinnering achterlaten aan de uitvoering van het project Grensmaas dat in Borgharen en Itteren in uitstekende samenwerking met de inwoners gestalte heeft gekregen.

Het Consortium heeft de provincie Limburg en de gemeente Maastricht gevraagd om ook bij de komst van het archeologisch bezoekerscentrum als partners op te treden. Beide overheden werken inmiddels enthousiast mee aan de voorbereiding. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed stelt expertise ter beschikking. Net als de archeologen die betrokken zijn bij het project Grensmaas. Het is de bedoeling dat het bezoekerscentrum eind dit jaar officieel geopend wordt.

Archeologisch bezoekerscentrum in Hartelstein (II)

Kasteelhoeve Hartelstein biedt nu al beperkte exporuimte voor een van de skeletten van het paardengraf van Borgharen, foto's van het project Grensmaas en een klein aantal overige archeologische vondsten.

Die ruimte wordt meer dan verdubbeld door een deel van de eerste etage in te richten als permante expositie met vitrines met een selectie van archeologische vondsten en een infokamer bij de nieuwe entree van het bezoekerscentrum.

In de aanloop naar- en tijdens de uitvoering van het project Grensmaas zijn meer dan 10.000 vondsten vanaf de prehistorie tot aan de nieuwe tijd geregistreerd. Een selectie van die vondsten zal in het bezoekerscentrum te bekijken zijn. Het is de bedoeling dat Hartelstein uitgroeit tot de recreatieve uitvalsbasis voor wandelingen en fietstochten in het zuidelijk deel van het RivierPark Maasvallei. Met de vestiging van een archeologisch bezoekerscentrum zal de aantrekkingskracht van Hartelstein verder toenemen, zo is de verwachting. Inmiddels wordt er al over gedacht om het toekomstige bezoekerscentrum ook te koppelen aan historische wandeltochten naar bijvoorbeeld het monument van het paardengraf in Borgharen en andere archeologische vindplaatsen.

Gedenksteen uit de Grensmaas

Vorig jaar benaderde de Universiteit Maastricht het Consortium met het verzoek een grote Maassteen te mogen uitzoeken als monument voor mensen die hun lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap. Inmiddels is er een eerste herdenkingsdienst voor nabestaanden georganiseerd met de steen als centrale plek om even stil te staan bij de overledenen.

Het is de bedoeling dat er jaarlijks een ceremonie plaatsvindt, verzorgd door de afdeling Anatomie en studenten, zo laten Allert Andela en Josette Dolhain van de Maastrichtse Universiteit weten.

Afscheid boegbeeld Maas

Ooit zei toenmalig voorzitter van Waterschap Roer en Overmaas Jan Schrijen over hem dat de Maas naar hem luisterde en zelfs gehoorzaamde. Jarenlang was hij de personificatie van de hoogwaterbescherming aan de Vlaamse Maasoever. Vrijdag 30 augustus zwaait Herman Gielen af als projectleider van De Vlaamse Waterweg nv, de evenknie van Rijkswaterstaat in Vlaanderen. Hij gaat met pensioen.

Herman Gielen was niet zomaar een waterambtenaar. Hij etaleerde bevlogenheid, passie en betrokkenheid bij het werk aan de Maas. Stond dicht bij de mensen en was altijd bereikbaar. Herman was op veel momenten ook een hogelijk gewaardeerde partner van Consortium Grensmaas. Gielen dacht niet in regeltjes, maar opereerde vooral pragmatisch en oplossingsgericht.

Onder zijn leiding werden onder meer op de Vlaamse locaties Hochter Bamd, Herbricht en Kotem snel rivierverruimende maatregelen uitgevoerd in combinatie met natuurontwikkeling. Dat werk had ook positieve effecten op de hoogwaterbescherming voor bijvoorbeeld Itteren en Maastricht.

Herman Gielen omarmde de samenwerking met de uitvoering van het project Grensmaas. Alleszeggend is dat hij de aanduiding Grensmaas altijd een misser van de eerste orde is blijven vinden. De Gemeenschappelijke Maas: dat dreef Herman Gielen pas echt.

Het afscheidsfeestje van Herman Gielen bestaat, hoe kan het anders, uit een wandeling langs de Maas en een borrel.

Voortgang

Het grondverzet en de grindwinning concentreren zich momenteel in Grevenbicht en Trierveld. In Bosscherveld is het Consortium bezig met de afwerking van de locatie.